Op 22 september j.l. verdedigde Laura van Wijk, AIOS Heelkunde, met verve haar proefschrift getiteld ‘Prehabilitation in major abdominal surgery; risk stratification and optimizing perioperative outcome’ in het Academiegebouw van de Rijksuniversiteit Groningen. Promotor was Joost Klaase, en copromotor Carlijn Buis, beiden HPB en levertransplantatiechirurg in het UMCG. Laura werkte ruim anderhalf jaar als arts-onderzoeker in het UMCG. In haar proefschrift laat zij de mogelijkheden en het belang zien van een prehabilitatie poli waar patiënten verwezen voor majeure HPB chirurgie gestructureerd gescreend worden op patiëntgebonden modificeerbare risicofactoren (fitheid, voeding, mentale weerbaarheid, intoxicaties (alcohol en roken), ijzergebreksanaemie, kwetsbaarheid). Maar liefst 2/3 deel van de ons verwezen patiënten hadden 1 of meer interventies nodig in de wachttijd voor de operatie, aangeboden in een gepersonaliseerd multimodaal prehabilitatieplan.
Met een 4-weeks semi gesuperviseerd thuistrainprogramma op een speciale hometrainer kon de aerobe fitheid van niet of minder fitte patiënten (anaerobe drempel onder de 11 ml/kg/min) in de wachttijd (lees voorbereidingstijd) voor een lever- of alvleesklieroperatie met gemiddeld 17% verbeterd worden.
Daarnaast liet Laura in haar proefschrift zien dat spierverlies na een leverresectie voor colorectale levermetastasen vaak optreedt en zich vertaalt naar een slechtere overleving. Dit spierverlies kan mogelijk tegengegaan worden door een betere eiwitintake na operatie gecombineerd met meer bewegen. Het belang ervan zal preoperatief al benadrukt moeten worden.
Het proefschrift is digitaal te lezen via deze link.
Inmiddels hebben twee arts-onderzoekers, Rianne Hogenbirk en Allard Wijma het stokje overgenomen. Rianne heeft de Muscle Power study, waarvan het protocol in het proefschrift van Laura wordt beschreven, recent afgerond met een inclusie van bijna 200 patiënten en werkt de resultaten hiervan uit. Patiënten die een complexe open buikoperatie ondergingen en de minste postoperatieve eiwit intake hadden gecombineerd met het minst objectief gemeten aantal stappen, hadden het meeste postoperatieve spierverlies, gemeten middels handheld echo. Ook hier lijkt spierverlies zich te vertalen in een slechtere 1-jaars kankerspecifieke overleving. Allard werkt de effecten van prehabilitatie uit bij patienten die een pancreasresectie hebben ondergaan. Zowel de effecten van een nieuwe thuistrain studie, als die van een gepersonaliseerd multimodaal prehabilitatie programma. Nu meer dan 100 patienten voorafgaand aan een pancreasresectie hebben geprehabiliteerd lijkt het erop dat prehablitatie de kans op cardiopulmonale complicaties vermindert (in een propensitiy score matchting studie van ruim 30% naar 8%), en dat de impact van complicaties door prehabilitatie vermindert, uitgedrukt in het aantal dagen dat een patiënt met een ernstige complicatie is opgenomen. Daarnaast werkt Allard aan een protocol voor multimodale leefstijlinterventie (fitheid, voeding en mentale weerbaarheid) bij patiënten met levercirrhose, die minimaal 1 maal gedecompenseerd zijn geweest, hetgeen de opmaat is voor prehabilitatie van patiënten op de wachtlijst voor levertransplantatie.
