Begin juni heeft Isa Mast haar proefschrift genaamd ‘Exercise as Therapy in Oncology – Exploring mechanisms and effects on clinical outcomes’ met succes behaald. We feliciteren Isa van harte met haar promotie. Bekijk haar proefschrift hier.
Bewegen kan mogelijk een positieve bijdrage leveren aan de behandeling van mensen met kanker. Het kan bijvoorbeeld helpen bij het verminderen van bijwerkingen zoals vermoeidheid, en het verbeteren van de lichamelijke conditie. Toch is er nog veel onbekend over hoe dit precies werkt en wat de effecten zijn op de behandeluitkomsten van patiënten.
Isa Mast deed in haar proefschrift onderzoek naar het effect van bewegen tijdens en na de voorbehandeling (neoadjuvante behandeling) bij kanker. Ze keek niet alleen naar de behandeluitkomsten, maar ook naar het effect van beweging op vermoeidheid en de rol van psychologische, lichamelijke en gedragsfactoren.
Wat doet beweging bij kanker?
Om het effect van beweging op de behandeluitkomsten te onderzoeken, voerde Isa Mast drie studies uit:
- Bewegen na diagnose endeldarmkanker
In een eerste studie vulden patiënten met endeldarmkanker een vragenlijst in over hoeveel ze bewogen rondom hun diagnose. Patiënten die matig tot veel bewogen, hadden twee keer zo veel kans op een goede of zelfs volledige respons op de neoadjuvante chemoradiotherapie, vergeleken met patiënten die weinig bewogen. - Beweging tijdens de behandeling
In een tweede, kleinschalige studie werden patiënten met endeldarm- of slokdarmkanker willekeurig ingedeeld in drie groepen tijdens hun behandeling met neoadjuvante chemoradiotherapie:- Dagelijks een half uur fietsen in het ziekenhuis vlak voor de bestraling,
- 2x per week trainen bij een oncologisch geschoolde fysiotherapeut,
- Standaardzorg zonder extra training.
Beide groepen die trainden, bleven fitter, hadden minder bijwerkingen en vaker een goede tumorrespons. Vooral de fietstraining in het ziekenhuis bleek goed vol te houden.
- Voorbereiding op een operatie (prehabilitatie)
In een derde studie keek Mast naar een zogenoemd prehabilitatie programma bij patiënten met slokdarmkanker. Dit programma bestond uit beweging, voedingsadvies, psychologische ondersteuning en hulp bij stoppen met roken, vóór de operatie. In de groep met deelnemers die aan dit programma hadden deelgenomen, hadden minder patiënten een ernstig complicatie, en ook minder complicaties aan de longen na de operatie, vergeleken met patiënten zonder zo’n voorbereiding.
Beweging en vermoeidheid
Daarnaast onderzocht Mast hoe beweging invloed heeft op vermoeidheid die lang na de behandeling nog aan kan houden. Ze onderzocht dit bij 27 mensen met aanhoudende vermoeidheid na afloop van hun behandeling. Eerst volgde een controleperiode, daarna deden de deelnemers gedurende vier maanden mee aan een wandel trainingsprogramma.
De vermoeidheid nam al af tijdens de controleperiode, waarschijnlijk doordat mensen in deze periode zelf al meer gingen bewegen. Tijdens het wandel trainingsprogramma verbeterde de vermoeidheid nog iets meer. Er bleek een verband te zijn tussen het ontspannen van de spier en de vermoeidheid. Ook verbeteringen in spierkracht, lichamelijke activiteit, slaap en minder psychologische stress speelden een rol bij het afnemen van de vermoeidheid.
