Van 3 tot 5 november vond in Vancouver het World Congress of Prehabilitation and Perioperative Medicine plaats. Dit internationale congres liet opnieuw zien hoe snel prehabilitatie zich ontwikkelt, van losse interventies naar een lerend en missiegedreven zorgsysteem. Op dit congres waren drie Nederlandse bijdragen te bewonderen die de nodige internationale aandacht trokken.

Drie Nederlandse bijdragen

  • The Dutch Blueprint – From Prehabilitation to Participation
    Geert van der Sluis (Nij Smellinghe / Hanzehogeschool en bestuurslid van Fit4Surgery) presenteerde de Nederlandse blauwdruk voor missiegedreven perioperatieve zorg. Het vierfasenmodel verbindt prehabilitatie, ziekenhuisopname, revalidatie en participatie binnen een lerend zorgsysteem. Dit sluit aan bij de beweging van pathogenesis (ziekte behandelen) naar salutogenesis: gezondheid versterken en veerkracht opbouwen in plaats van complicaties bestrijden.
  • Back At Work After Surgery (BAAS)
    Namens Daniel Strijbos (Nij Smellinghe / Amsterdam UMC) presenteerde Geert van der Sluis het BAAS-zorgpad. Dit programma integreert medische en arbeidsre-integratie bij patiënten met een knieprothese. Patiënten in BAAS keren gemiddeld twee tot vier weken eerder terug naar werk, met een indrukwekkende ROI van circa 500 %. Een krachtig voorbeeld van value-based perioperatieve zorg en duurzame participatie.
  • Fit4Cirrhotics@home
    Daniëlle Talen (Isala / UMCG) presenteerde de eerste resultaten van een thuis-gebaseerd, bimodaal prehabilitatieprogramma voor kwetsbare levertransplantatiekandidaten. Ondanks klinische instabiliteit bleek het programma haalbaar, veilig en motiverend, met verbeteringen in functionele capaciteit en zelfvertrouwen.

Inhoudelijke opvallendheden in Vancouver

1. Van pathogenesis naar salutogenesis
Het dominante perspectief verschoof duidelijk van het bestrijden van risico’s naar het vergroten van herstelvermogen en veerkracht. Prehabilitatie werd gepositioneerd als een resilience intervention, met aandacht voor fysieke, metabole en psychologische componenten.

2. Lerende organisaties en het IHI-model
De groep uit British Colombia (Canada) presenteerde Het door het Institute for Healthcare Improvement (IHI) ontwikkelde Breakthrough Series Model als effectief raamwerk voor implementatie en opschaling. Deze systematiek van leren in cycli sluit naadloos aan bij de Fit4Surgery-aanpak en biedt een brug tussen wetenschap en praktijk,  essentieel om meer real-world evidence te genereren over complexe zorginterventies.

3. Hybride vormen van prehabilitatie
Naast gesuperviseerde programma’s was er veel aandacht voor hybride prehab-modellen, waarin fysieke, digitale en thuiscomponenten worden gecombineerd. Deze benadering vergroot toegankelijkheid, verkort wachttijden en ondersteunt patiënten die moeite hebben met regelmatige ziekenhuisbezoeken.

4. Kwetsbare patiënten en functionele benadering
Een terugkerend thema was dat juist de patiënten die het meest kunnen profiteren vaak uit studies worden uitgesloten. Het congres pleitte voor onderzoek dat de ‘echte patiënt’ centraal stelt, via comparative effectiveness designs en inclusie van complexe populaties.

5. Nieuwe inhoudelijke accenten
Cognitieve prehabilitatie ter voorkoming van delirium, aandacht voor het microbioom, optimalisatie van pijnmanagement en functionele training bij ouderen werden genoemd als belangrijke uitbreidingen van het klassieke prehab-model.

Conclusie

Het congres bevestigde dat Nederland, mede dankzij de samenwerking binnen Fit4Surgery, internationaal vooroploopt in het ontwikkelen van integraal, lerend en mensgericht prehabilitatiebeleid.

Prehabilitatie is geen project, maar een manier van organiseren, leren en samenwerken, gericht op herstel, participatie en gezondheid.